Sosyal Medya Sağlığınızı Sessizce Nasıl Sabote Ediyor?
"Sosyal medyada gördüğünüz her şeye inanmayın; gerçek dünya çok daha karmaşık ve derindir." — Lawrence Lessig
Tüketim Alışkanlıklarımız ve Hızlı Yaşam
Bugünlerde tüketim alışkanlıklarımızda her şeyi daha hızlı yaşama ve bitirme eğilimi geliştiriyoruz. Teknoloji ve sosyal medyanın getirdiği hız, hayatımızın hemen her alanını etkiliyor ve bu etkilerin en çarpıcı olanını sağlığımız üzerinde yaşıyoruz. Kolay bilgi erişimi, çeşitli platformlarda karşımıza çıkan sağlıkla ilgili önerileri denememize olanak sağlıyor. Ancak bu durum her zaman fayda sağlamayabilir ve bazen sağlığımızı tehlikeye atabilir.
Sosyal Medya ve Sağlık Bilgileri: Fırsatlar ve Tehditler
Sosyal medya, sağlık sektöründeki markalar için büyük bir pazarlama aracı haline geldi. Aynı zamanda bireyler, kendi hayat deneyimlerini ve sağlıkla ilgili görüşlerini paylaşarak belirli bir “marka” haline gelebiliyorlar. Burada dikkat edilmesi gereken şey, her zaman doğru ve bilimsel temellere dayanan bilgilerin yayılmaması riskidir. Sosyal medya paylaşımları bazen bilimsellikten uzak ve sadece kişinin kendi tecrübesine dayanan bilgiler olabiliyor. Bu da, bazen doğru olmayan bilgilerin yayılmasına ve ilaç yanlış kullanımı, beslenme bozuklukları gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Sadece maddi çıkarlar ve popüler olma isteğiyle yapılan paylaşımlar da bu sorunu daha da artırmaktadır. Sağlık önerilerinde yanlış ya da yetersiz bilgilerin yer alması, bireylerin sağlık kararlarında yanılgılara düşmesine sebep olabilir. Örneğin, bir kişinin diyet önerisi herkeste aynı etkiyi yaratmaz. Her bireyin bedeni farklıdır ve bu nedenle sağlıkla ilgili tavsiyeler bireye özgü şekilde değerlendirilmelidir.
Harekete Geçmenin Önemi
Sağlık için en önemli şeylerden biri harekettir. Ancak bugün sosyal medyada, iyi bir fiziksel görünüm elde etmek ve estetik algılara uymak gibi hedefler yüzünden sağlığımıza faydalı olacak hareketten uzaklaşıyoruz. Bu yüzden sağlığımız için yapabileceğimiz basit hareketlere odaklanmayı ihmal ediyoruz. Burada “hareket” derken kastettiğim sadece spor salonlarında ağırlık kaldırmak ya da çok yoğun antrenman programları değil; aksine, günlük hayatımızda yaptığımız basit hareketler bile bedenimiz ve zihnimiz için oldukça önemlidir.
Hareket, Egzersiz ve Antrenman: Farklılıkları Nedir?
Biraz da “hareket”, “egzersiz” ve “antrenman” kavramları arasındaki farklara bakalım:
1. Hareket Nedir?
Hareket, bir plan ya da belirli bir amaç olmadan yapılan fiziksel aktivitelerdir. Gündelik yaşamda yürümek, el ve kol hareketleri yapmak ya da pozisyon değiştirmek gibi çok basit hareketlerdir. Bu tür hareketler, sağlık için çok önemlidir çünkü bedeni aktif tutar ve hareketsizliğin yarattığı olumsuz etkileri azaltır.
2. Egzersiz Nedir?
Egzersiz, belirli bir amaçla yapılan ve daha planlı olan hareketlerdir. Örneğin kilo vermek, kasları güçlendirmek ya da kardiyovasküler sağlığı geliştirmek için yapılan, düzenli ve tekrarlı hareketlerden oluşur. Haftada 3 kez yürümek, yoga yapmak ya da ağırlık kaldırmak bu kategoriye girer.
3. Antrenman Nedir?
Antrenman, daha spesifik hedeflere ulaşmak için tasarlanmış, uzun vadeli ve sistematik bir programı içerir. Örneğin, belirli bir yarışma için hazırlanmak ya da bir spor branşında performans artırmak için yapılan çalışmalar, antrenman kapsamında değerlendirilir.
Hareketin Faydalarını Göz Arda Etmeyin
Hareket, egzersiz ve antrenman arasındaki bu farklılıkları bilmek, hangi seviyede ve nasıl bir çaba göstereceğinizi anlamanıza yardımcı olabilir. Esas önemli olan, bu hareketlerden herhangi birini hayatınıza dahil etmenizdir. Fiziksel aktiviteyi artırmak için:
- Daha fazla yürüyün: Eve giderken daha uzun bir rota seçin ya da toplu taşımadan bir durak önce inin.
- Merdivenleri tercih edin: Asansör yerine merdivenleri kullanarak bacak kaslarınızı ve kalbinizi güçlendirin.
- Kısa aralar verin: Masa başında çalışırken belirli aralıklarla kalkıp esneme hareketleri yapın.
Uzman Tavsiyesini İhmal Etmeyin
Birçok insan, sosyal medyada popüler hale gelen diyetler, hareket programları ya da sağlıkla ilgili farklı uygulamaları denemeye yöneliyor. Ancak burada unutmamanız gereken şey, bu uygulamaların her birey için uygun olmayabileceğidir. Bu nedenle kendi bedeninizin işleyişini gözlemlemeli, beden farkındalığı geliştirmeli ve herhangi bir sağlık planını uzman bir kişiye danışarak hayata geçirmelisiniz.
Bilimde kanıtlar hiyerarşisi kavramını duymayanlar için, bu konuyu araştırmanızı öneririm. Kanıtlar hiyerarşisi, bilimsel bilgilerin ne kadar güvenilir olduğunu belirlememize yardımcı olan bir sistemdir; güçlü kanıtlar daha yüksek bir hiyerarşide yer alırken, daha zayıf gözlemler alt sıralarda yer alır. Bu kavram, bilimsel araştırmalarda elde edilen bilgilerin güvenilirliğini ve geçerliliğini nasıl sınıflandırdığımıza dair fikir verir. Her araştırma yeterli kanıt ve gözlem sunmayabilir ve bu nedenle sağlık için çok inandığınız bir bilgi bile sizin bedeninize uygun olmayabilir.
Gerçekçi ve Sürdürülebilir Sağlık Hedefleri Belirleyin
Kendi sağlık yolculuğunuzda yapabileceğiniz en iyi şeylerden biri, gerçekçi ve sürdürülebilir hedefler belirlemektir. Sosyal medyada herkesin fit, pozitif ve sağlıklı gözüktüğü bir dünyada yaşıyoruz. Ancak bu, görünenin ardındaki gerçekleri ve bireysel farklılıkları göz ardı etmemize sebep olabilir. Kendinizi başka insanlarla kıyaslamadan, kendi koşullarınıza ve bireysel hedeflerinize uygun sağlık planları oluşturmalısınız.
Bu noktada kendinize şu soruları sormalısınız:
- Gerçekten neye ihtiyacım var?
- Kendimi daha iyi hissetmek için ne yapabilirim?
- Bu bilgiyi hangi kaynaktan alıyorum ve güvenilir mi?
Bu soruları sorarak sosyal medyada karşınıza çıkan bilgileri eleştirel bir gözle değerlendirebilir ve bedeniniz için en doğru olanı seçebilirsiniz.
Hareketle Başlayın, Sürdürülebilir Bir Yaşam Stili Edinin
En önemlisi, harekete geçin! Günde 15-20 dakikalık kısa yürüyüşler bile zihinsel ve fiziksel sağlığınız için çok faydalı olabilir. Bedeninizin bu hareketlere nasıl tepki verdiğini izleyin ve farkındalık geliştirin. Daha sonra bu hareketlerin üzerine yapılandırılmış bir egzersiz programı ekleyerek, sağlıklı ve sürdürülebilir bir yaşam tarzı benimseyin.
Herkesin bedeni ve koşulları farklıdır. Bu nedenle sosyal medyada gördüğünüz her tavsiyeyi kalabalığın ve popülerlik algısının ötesinde kendi bedeninize uygun olacak şekilde uygulamaya çalışın. Bilgiye ulaşırken bilimsellikten ve bireysel farklılıklardan vazgeçmeyin.
Yolunuza sağlıkla ve mutlulukla devam etmeniz dileğiyle. Sizin bu konuda deneyimleriniz nasıl? Aşağıdaki yorum bölümünde paylaşır mısınız? Söz konusu sosyal medya olunca sağlığımızı nasıl koruduğumuzu birbirimizle paylaşalım, deneyimlerimizden öğrenelim.
Kaynaklar:
- Social media use can be positive for mental health
- Social media brings benefits and risks to teens. Psychology can help
- Infodemics and misinformation negatively affect people’s health behaviours: new WHO review finds
- Social Media and Medical Misinformation
- Understanding the complex links between social media and health